آشنایی با مردان نمکی
آشنایی با مردان نمکی
تعدادی از مردان نمکی بر اثر ادامهٔ کار معدن با بولدوزر، بهشدت آسیب دیدهاند. در سال ۲۰۰۸ بهرهبرداری از معدن متوقف شد و جسد ششمین مرد نمکی به دلیل کمبود امکانات لازم برای نگهداری از آن، دست نخورده در معدن باقی ماند.
از میان مردان نمکی یافت شده، سه مرد نمکی مربوط به زمان هخامنشیان (حدود ۴۰۰ پیش از میلاد) و دو مرد نمکی دیگر نیز مربوط به اواخر دوران ساسانی (حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ بعد از میلاد) هستند.
كشف نخستين مرد نمكي
در زمستان سال ۱۳۷۲، معدنکاران بههنگام خاکبرداری و استخراج نمک از معدن زیر تپههای این منطقه، با نیمتنهٔ یک جسد روبهرو شدند. این جسد دارای ریش و موی بلند و حلقهٔ گوشوارهای از جنس طلا در گوش چپ بود. جسد مزبور در اواسط یکی از تونلهای معدن، که حدود ۴۵ متر طول داشت، بهدست آمد. از تاریخ ۶ اسفند ۱۳۷۲، کاوشها در این منطقه آغاز شد. درپی کاوشها؛ یک ساق پا درون چکمهٔ چرمی، سه قبضه چاقو، شلوارک، شی نقرهای، قلاب سنگ، قطعات طناب چرمی، سنگ ساب، یک عدد گردو، قطعات سفال و چند تکه پارچه منقوش و قطعات خردشده استخوان نیز پیدا شد. باستانشناسان در مورد ظاهر این پیکر گفتهاند احتمالاً مرد نمکی از طبقه اشراف و شاهزادهها بودهاست، زیرا بر روی لباس او جواهرات و زیورآلاتی پیدا شده که مخصوص این طبقه بوده، و همچنین آنها چنین فرضیه دارند که او یا درحال فرار به غار پناه برده یا در جنگی از میدان گریخته و به غار پناه آورده و آنجا فوت کرده و موریانهها پیکرش را، که از نمک پوشیده بوده، خوردهاند.
كشف دومين مرد نمكي
با وجود کشف استثنایی مرد نمکی شماره یک در سال ۱۳۷۲ تلاش چندانی برای تعطیل کردن استخراج مکانیکی و لغو بهرهبرداری از معدن صورت نگرفت. پاییز ۱۳۸۳ معدنکاران در حین کار با بولدوزر دوباره با بقایای اسکلت انسانی برخورد کردند که به دلیل کار با بولدوزر تا حد زیادی متلاشی شده بود و با جستجوی معدنکاران در میان خاکهای آشفته علاوه بر جمعآوری قسمتهایی از بقایای انسانی تکهتکه شده، شماری اشیاء به دست آمد که توسط بهرهبردار به اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان منتقل شد. بررسیهای نخستین بر روی بقایای انسانی که پس از انتقال به میراث فرهنگی، مرد نمکی شماره ۲ نامگذاری شد، نشان داد که این بقایا متعلق به مردی میانسال با میانگین قد حدود ۱۸۰ سانتیمتر بوده که در جریان ریزش دیوارهها و سقف تونل کشته شده است.
از جمله اشیایی که همراه این مرد نمکی یافت شد میتوان به تکه سبد و میخهای چوبی، طنابهای گیاهی و منسوجات اشاره کرد.
کشف اتفاقی مرد نمکی شماره ۲ و مجموعهای از اشیاء موجب از سرگیری پژوهشهای باستانشناسی در معدن نمک چهرآباد پس از گذشت ۱۱ سال شد؛ بنابراین کاوش در معدن با وجود شرایط آب و هوایی نامناسب و دشوار در دیماه ۱۳۸۳ به منظور نجاتبخشی آثار و بقایای باقیمانده آغاز شد.